بررسی‌ زمان روایی در رمان «ستر» اثر رجاء عالم بر اساس نظریه ژرار ژنت
کد مقاله : 1158-4ARCONF (R2)
نویسندگان
شهرزاد شیربتی *1، ابوالحسن امین مقدسی2
1گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران
2استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران
چکیده مقاله
استفاده از زمان در ادبیات قدمتی کهن دارد اما مطالعه موردی آن به عنوان زیر شاخه ای از نقد ساختارگرا با ادب معاصر آغاز شد. رمان ستر تألیف رجاء عالم نویسنده معاصر سعودی است که به داستان زندگی زنان سعودی، تأثیر سنن و باورهای غلط جامعه بر زندگی آنان و سرانجام پیشرفت و استقلالشان می پردازد. در این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و با استقرا نمونه هایی از کتاب به عنوان یکی از آثار مهم ادبیات معاصر، عنصر زمان و نمونه های بروز و تغیراتش در سه محور کلی نظم، دیرش و بسامد مورد بررسی قرار گرفت.در بخش نظم دو نوع آن یعنی زمان پریشی گذشته نگر و زمان پریشی آینده نگر بیشتر مورد استفاده نویسنده بوده است.بررسی دیرش در این کتاب نشان داد نویسنده از چهار عنصر حذف و تلخیص در جهت ایجاد شتاب مثبت و صحنه و توصیف در جهت ایجاد شتاب منفی در داستان استفاده کرده است. همچنین از میان انواع بسامد،تکیه بر بسامد مکرر یا همان تکرار چندین باره روایت حادثه ای که تنها یک بار رخ داده است، بیشتر دیده می شود.مولف در هریک از شاخه های کلی ذکر شده روش هایی را برای ایجاد تغییر در سیر خطی زمان داستان به کار برده است تا به گیرایی و جذابیت آن بیفزاید.بررسی این عنصر بر اساس نظریه ژرار ژنت متفکر ساختارگرا معاصر فرانسوی انجام شد.وی در کتاب گفتمان روایی نظریه ای را جهت بررسی آثار ادبی بر اساس زمان روایت و چگونگی به کار بستن این عنصر توسط نویسنده ارائه داده است.
کلیدواژه ها
زمان‌ روایی، رجاءعالم، ستر، ژرار ژنت
وضعیت: پذیرفته شده